Theravāda-boeddhisme

Theravāda-boeddhisme is een van de oudste vormen van boeddhisme, vaak aangeduid als “de weg van de ouden” of “voertuig van de ouden”. Het is een traditie die zijn leringen ontleent aan de oudste teksten. Het wordt ook wel Hīnayāna “Klein Vehikel” genoemd – hoewel deze term controversiëler is, wordt hij in sommige Mahāyāna-scholen soms gebruikt als “Groot Vehikel” om naar het Theravāda te verwijzen. De term wordt echter als pejoratief beschouwd en het gebruik ervan moet daarom vermeden worden in een context waarin de boeddhistische canon, bekend als de Tipitaka of Pali Canon, gerespecteerd wordt.

Hier zijn de belangrijkste elementen die het Theravāda boeddhisme beschrijven: 1. Oorsprong en geschiedenis:Theravāda gaat terug tot de eerste splitsing in het boeddhisme, na de dood van Siddhartha Gautama (de Boeddha), en was voornamelijk gevestigd in Zuid-Azië, met name Sri Lanka, Birma (Myanmar), Thailand, Laos en Cambodja.Theravāda betekent letterlijk “de leer van de ouden” in het Pali. 2. Heilige teksten: De Tipitaka of de Pali canon.
Heilige teksten: DeTipitaka of Pali Canon is de centrale tekst van deze traditie.

Het is onderverdeeld in drie delen: de Sutta’s (verhandelingen van Boeddha), de Vinaya (kloosterregels) en de Abhidhamma (filosofie en diepgaande psychologische analyse). 3. Praktijk: Meditatiebeoefening is essentieel in het Theravāda boeddhisme, met name vipassana meditatie (meditatie van diepe visie), die tot doel heeft de ware aard van de werkelijkheid te begrijpen.

Praktijk: Meditatie: Meditatiepraktijken zijn essentieel inhet Theravāda boeddhisme, met name vipassana meditatie (meditatie van diepe visie), die tot doel heeft de ware aard van de werkelijkheid te begrijpen. Moraliteit: Het naleven van de vijf leefregels (afzien van doden, stelen, liegen, ongepaste seksuele handelingen verrichten en bedwelmende middelen gebruiken) is fundamenteel voor leken. Voor monniken zijn er strengere regels (ongeveer 227 leefregels). Nirvana: Het uiteindelijke doel is het bereiken van Nibbāna (of Nirvana), een staat van bevrijding van de cyclus van wedergeboorten en lijden.
In theravāda wordt deze staat bereikt door een diep begrip van de Vier Edele Waarheden en de beoefening van het Edele Achtvoudige Pad. 4. Filosofie: De Vier Edele Waarheden: Het leven wordt gekenmerkt door lijden (dukkha), dit lijden heeft een oorzaak (verlangen), het is mogelijk om het te beëindigen, en het pad naar beëindiging is het Edele Achtvoudige Pad (juist begrip, denken, spreken, handelen, levensonderhoud, inspanning, aandacht en concentratie). De afwezigheid van het zelf(anātman of Anatta): In tegenstelling tot andere spirituele tradities, die spreken van een eeuwige ziel, leert de theravāda dat het zelf niet permanent bestaat.
Het idee van een ‘ik’ of ‘zelf’ is een illusie. Onderlinge afhankelijkheid: Alle verschijnselen zijn vergankelijk en onderling afhankelijk.
Er is geen vaste essentie in wezens of objecten. 5. Kloosterstructuur: Theravāda onderwijst dat het zelf niet permanent bestaat.
Monastieke structuur: Theravāda legt een sterke nadruk op het monastieke leven.
Monniken spelen een centrale rol als beoefenaars en leraren, en leken ondersteunen de sangha (kloostergemeenschap) in ruil voor hun spirituele onderricht. 6. Leken-spiritualiteit: Voor leken is de sangha (kloostergemeenschap) een belangrijk onderdeel van het leven.
Leken spiritualiteit: Voor leken bestaat theravāda beoefening voornamelijk uit vrijgevigheid (dāna), moraliteit en meditatie. Verdienstelijke daden (zoals donaties aan monniken) worden gezien als een middel om verdienste op te bouwen en zo de kansen op een goede toekomstige wedergeboorte te verbeteren. 7.
Verschillen met andere takken van het boeddhisme: Vergeleken met mahāyāna, dat het ideaal van de bodhisattva voorstaat (een verlicht wezen dat afziet van het nirvana om anderen te helpen), benadrukt theravāda het ideaal van de arhat, degene die persoonlijk het nirvana bereikt. Het wordt vaak gezien als conservatiever en dichter bij de oorspronkelijke leer van de Boeddha dan andere vormen van boeddhisme.Theravāda-boeddhisme is een oude en strenge traditie, gericht op het begrijpen van lijden, morele discipline en meditatie, met als uiteindelijke doel het bereiken van nirvana door directe persoonlijke beoefening van de leer van de Boeddha.